Δίκτυο εννέα δημοτικών και δημόσιων βιβλιοθηκών σε όλη την Ελλάδα
Από το τέλος του χρόνου, εννέα δημοτικές και δημόσιες βιβλιοθήκες σε όλη την Ελλάδα θα βρίσκονται ένα βήμα πιο κοντά σε αυτό που οραματίζονται ως η «βιβλιοθήκη του μέλλοντος». Εξοπλισμένοι με σύγχρονες τεχνολογικές υποδομές και στελεχωμένοι με καταρτισμένο προσωπικό, οι άνετοι χώροι των Media Labs θα παρέχουν στους επισκέπτες -κυρίως εφήβους, φοιτητές, νέους επαγγελματίες, ανέργους και μετανάστες– τη δυνατότητα να ηχογραφήσουν μουσική, να επεξεργαστούν βίντεο, να «σερφάρουν» στο Ιντερνετ, να μοιραστούν τις ιδέες τους ή απλώς να χαλαρώσουν σε ένα ευχάριστο περιβάλλον. Πρόκειται για την πιο πρόσφατη προσθήκη στη λίστα καινοτομιών του δικτύου Future Library, που ξεκίνησε το 2011 και σήμερα αριθμεί 120 μέλη. Αποκλειστικός δωρητής των δράσεων του δικτύου είναι το Ιδρυμα Νιάρχος και απώτερος στόχος του η διασύνδεση των βιβλιοθηκών ανά την επικράτεια με την αναβαθμισμένη εκδοχή της Εθνικής Βιβλιοθήκης, μετά τη μεταφορά της στη νέα της στέγη, στο Δέλτα Φαλήρου.
Ακόμα και πριν από την έναρξη του Future Library, η οικονομική κρίση είχε ωθήσει πολλούς αναγνώστες να επιστρέψουν στις δημόσιες βιβλιοθήκες, ελλείψει χρημάτων για αγορές βιβλίων ή επειδή εκεί μπορούν να περάσουν τον ελεύθερο χρόνο τους ευχάριστα, εποικοδομητικά και δωρεάν.
Οι δανεισμοί βιβλίων από τη Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη Δράμας, για παράδειγμα, αυξήθηκαν από 21.000 το 2011 σε 22.400 μετά την ένταξη της στο δίκτυο, το 2012, ενώ στα μέσα του 2013 πλησιάζουν ήδη τους 14.000.
Oι έως τώρα δράσεις του δικτύου αφορούσαν κυρίως τα παιδιά σχολικής ηλικίας και τους γονείς τους. Τα εκπαιδευτικά προγράμματα, οι καλοκαιρινές εκστρατείες ανάγνωσης και ο ο εμπλουτισμός των συλλογών των βιβλιοθηκών συνέβαλαν στον πολλαπλασιασμό των νεαρών βιβλιόφιλων, συχνά συμπαρασύροντας και τις οικογένειές τους.
«Ζωντάνεψε η βιβλιοθήκη», υπογραμμίζει ο βιβλιοθηκονόμος στη Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη Δράμας Δημήτρης Λουλόπουλος, ο οποίος, όπως οι συνάδελφοί του στις υπόλοιπες βιβλιοθήκες, προσμένει με ανυπομονησία την έναρξη λειτουργίας του Media Lab στον πρώτο όροφο του κτιρίου.
Ενθουσιασμός
«Πιστεύω πως θα είναι ένας εκπληκτικός χώρος και ελπίζω να αξιοποιηθεί από τους χρήστες». Ανάλογο ενθουσιασμό εκφράζει η Λώρα Παπαϊωάννου από τη Δημοτική Βιβλιοθήκη Ηλιούπολης, όπου το προσωπικό δουλεύει σε εντατικούς ρυθμούς για να αντεπεξέλθει στην αυξημένη προσέλευση του κόσμου. Τα επιμορφωτικά σεμινάρια τoυ Future Libray «έχουν βοηθήσει να ανοίξει το δικό μας μυαλό» στο πώς, για παράδειγμα, «ένα βιβλίο μπορεί να γίνει αφορμή για ενδιαφέρουσες δράσεις».
Συμμετέχοντας στις δύο καλοκαιρινές εκστρατείες για ανάγνωση, η κεντρική Βιβλιοθήκη του Δήμου Κερατσινίου-Δραπετσώνας, στην Αμφιάλη, προσέφερε μια διέξοδο στα παιδιά της περιοχής, πολλά εκ των οποίων δεν πήγαν διακοπές. «Βλέπουμε ότι υπάρχει ανάγκη, τα παιδιά θέλουν να έρχονται στη βιβλιοθήκη», υπογραμμίζει η προϊσταμένη της βιβλιοθήκης, Μαρία Κορκίδη.
Κύριος στόχος των Media Labs είναι προσέλκυση ενός πιο «ιδιαίτερου» κοινού: της λεγόμενης «γενιά Υ», δηλαδή της ηλικιακής ομάδας μεταξύ 15 και 35 ετών, που λόγω έλλειψης χρόνου ή εξοικείωσης, είθισται να απέχει από τις βιβλιοθήκες. «Τα λύκεια δεν έρχονται καν ως σχολεία», αναφέρει η κ. Παπαϊωάννου, ενώ οι υποχρεώσεις των νέων αυξάνονται ακόμα περισσότερο μετά την αποφοίτηση, καθώς σπουδάζουν, αναζητούν δουλειά ή κάνουν τα πρώτα τους βήματα σε έναν επαγγελματικό χώρο. Εξαίρεση αποτελεί η ιστορική Δημοτική Βιβλιοθήκη Κοζάνης, που μέχρι πρότινος απευθυνόταν κυρίως στο ερευνητικό κοινό. Κι εκεί ωστόσο, οι προσδοκίες από το Media Lab είναι μεγάλες: «Το δικό μας κοινό είναι κατά κύριο λόγο έως 35 ετών, αλλά πιστεύουμε πως θα ενισχυθεί», παραδέχεται η προϊσταμένη, Ιωάννα Στεργιοπούλου. Παράλληλα, «περιμένουμε να αλλάξει το σκεπτικό της βιβλιοθήκης, να γίνει πιο ανάλαφρο». Απ’ την πλευρά της, η κ. Κορκίδη, δηλώνει βέβαιη πως το «Media Lab θα αλλάξει την παραδοσιακή εικόνα που έχουμε για τις βιβλιοθήκες», αλλά και πως μελλοντικά το εγχείρημα θα επεκταθεί.
«Μαραθώνιος» δημιουργικότητας…
Η διάθεση του προσωπικού των βιβλιοθηκών και των δημοτικών αρχών να υποστηρίξουν τη λειτουργία των Μedia Labs -κάτι που είχαν την ευκαιρία να αποδείξουν, συμμετέχοντας με υπευθυνότητα στις δράσεις του Future Library- αποτέλεσε σημαντικό κριτήριο για την επιλογή τους. «Κάποιες βιβλιοθήκες κάνουν τη διαφορά, σε αυτές επενδύουμε και αυτές μπορούν να συμπαρασύρουν τις υπόλοιπες», τονίζει ο συνιδρυτής και διαχειριστής του Future Library, Δημήτρης Πρωτοψάλτου. Αντί εγκαινίων, οι βιβλιοθήκες θα προσφέρουν στο κοινό τους μια πρώτη γεύση των δυνατοτήτων των Μedia Labs μέσω ενός «μαραθωνίου δημιουργικότητας» τον ερχόμενο Δεκέμβριο. Ηδη στην ιστοσελίδα 2013.futurelibrary.gr/medialab «δημιουργικοί άνθρωποι» από όλους τους κλάδους καλούνται να προτείνουν πιθανές χρήσεις των εργαστηρίων.
Πάντως, τα εργαστήρια θα τεθούν σε δοκιμαστική λειτουργία αμέσως μετά την ολοκλήρωση της κατασκευής τους, τον Οκτώβριο, γεγονός που θα επιτρέψει στους υπαλλήλους να εξοικειωθούν με τις υπηρεσίες και να ολοκληρώσουν την επιμόρφωσή τους, έτσι ώστε να να παρέχουν συμβουλές και τεχνογνωσία στους επισκέπτες. Οπως τα Μedia Labs δεν είναι συμβατικές βιβλιοθήκες, έτσι και η διαδικασία εκπαίδευσης των βιβλιοθηκονόμων ξεφεύγει από το συνηθισμένο. Στο πρώτο, τριήμερο σεμινάριο κλήθηκαν να «μεταμφιεστούν» για λίγες ώρες σε εφήβους, να βγουν στον δρόμο και να εμπλακούν σε συζητήσεις με νέους, καταγράφοντας τις εμπειρίες τους με βίντεο. «Ηταν μια άσκηση εξωστρέφειας», αναφέρει ο κ. Πρωτοψάλτου και, παρά τους αρχικούς τους ενδοιασμούς, οι εκπαιδευόμενοι συμμετείχαν με ενθουσιασμό.
Φυσικά, οι υπεύθυνοι του Future Library δεν περιμένουν «από τους υπαλλήλους να γίνουν ειδικοί σε κάτι χωρίς τη στήριξη της τοπικής κοινότητας». Ακριβώς αυτός είναι ο στόχος του «ανοίγματος» στους δημιουργικούς ανθρώπους κάθε περιοχής. «Οι δημιουργικοί άνθρωποι δεν εμπιστεύονται τις βιβλιοθήκες και τον δημόσιο χώρο», υποστηρίζει ο διαχειριστής του προγράμματος. «Εχουμε μάθει να βλέπουμε τον δημόσιο χώρο μόνο ως χώρο διαμαρτυρίας, ενώ θα έπρεπε να είναι και χώρος δημιουργίας». Ο διάλογος με την τοπική κοινωνία θα επιτρέψει στις βιβλιοθήκες να αντιληφθούν τις ανάγκες της και να προσαρμόσουν τις υπηρεσίες τους αναλόγως. Μόνο έτσι μπορεί να γίνουν βιώσιμες, αξιοποιώντας τις νέες τους υποδομές και εξασφαλίζοντας τη συνέχιση της λειτουργίας τους μετά την ολοκλήρωση του Future Library. «Εμείς προσφέρουμε στις βιβλιοθήκες ερεθίσματα για να μπορέσουν να χρησιμοποιήσουν τα Media Labs όσο το δυνατόν καλύτερα», διευκρινίζει ο κ. Πρωτοψάλτου, εκφράζοντας την πεποίθηση πως το κοινό ξέρει να εκτιμά ό,τι είναι αξιόλογο. Από εκεί και πέρα, «το στοίχημα είναι να υπάρξει συνέχεια».
Πηγή: kathimerini.gr – Άρθρο της Χριστινας Σανουδου