Η ανάγκη συνέχισης των προσπαθειών για προστασία της ελευθερίας των μέσων ενημέρωσης στην ευρωμεσογειακή περιοχή και ειδικότερα στις χώρες της Αραβικής Ανοιξης υπογραμμίστηκε κατά την τελετή έναρξης σεμιναρίου για το θέμα αυτό, που διοργανώνεται σήμερα και αύριο στη Λευκωσία από την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και την Κυπριακή Προεδρία του Συμβουλίου της ΕΕ.
Σε ομιλία της κατά την τελετή, η Αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής Αννα Μαρία Νταρμάνιν τόνισε πως η ελευθερία της έκφρασης αποτελεί ένα από τα πιο πολύτιμα δικαιώματα που έχουμε και ότι άλλες ελευθερίες εξαρτώνται από αυτήν. «Δεν υπάρχει ανθρώπινη αξιοπρέπεια ή ανθρώπινη πληρότητα χωρίς ελευθερία έκφρασης», είπε, προσθέτοντας πως «δεν υπάρχει υγιής και ευημερούσα κοινωνία χωρίς ελεύθερα μέσα ενημέρωσης».
Είπε πως οι αραβικές εξεγέρσεις έδειξαν τη δύναμη που πηγάζει μέσα από το συνδυασμό της βούλησης του λαού και της ελευθερίας των μέσων ενημέρωσης, προσθέτοντας πως τα μέσα ενημέρωσης βοήθησαν και μπορεί κατ` ακρίβεια να επέσπευσαν τις επαναστάσεις, αλλά επίσης και ότι οι επαναστάσεις έγιναν μόνο επειδή ο κόσμος τις ήθελε και ήταν έτοιμος για μια μετάβαση. «Δεν ήταν μια επανάσταση των μέσων ή του διαδικτύου. Ηταν μια επανάσταση του λαού που χρησιμοποίησε το διαδίκτυο», σημείωσε και πρόσθεσε.
Η κ. Νταρμάνιν είπε εξάλλου πως ενώ μετά τις εξεγέρσεις υπήρξε άνθηση του Τύπου και ειδικές επιτροπές συζητούσαν για τις μεταρρυθμίσεις στον τομέα των μέσων ενημέρωσης, σε πολλά μέρη η “παλίρροια οπισθοδρομεί”.
Ανέφερε πως για παράδειγμα στην Τυνησία η Εθνική Επιτροπή για την Πληροφόρηση και την Επικοινωνιακή Μεταρρύθμιση που συστάθηκε μετά την απομάκρυνση του Προέδρου Μπεν Αλί για να ετοιμάσει μια μεταρρύθμιση για τα μέσα ενημέρωσης παραιτήθηκε. Όπως ανέφερε, σύμφωνα και με τα λόγια του επικεφαλής της Επιτροπής, ο λόγος της παραίτησης ήταν η έλλειψη πολιτικής βούλησης από πλευράς της υπό τους Ισλαμιστές Κυβέρνησης να γίνουν σημαντικά βήματα προς μια γνήσια μεταρρύθμιση για τα μέσα ενημέρωσης». Ανέφερε εξάλλου, πως υπήρξαν πολλά περιστατικά βίαιων επιθέσεων εναντίον δημοσιογράφων στην Τυνησία και στην υπόλοιπη περιοχή.
Η κ. Νταρμάνιν επεσήμανε πως η ελευθερία των μέσων ενημέρωσης πρέπει να προστατευτεί συνταγματικά, σημειώνοντας πως στις χώρες όπου υπήρξαν εξεγέρσεις δεν υπάρχει ακόμη νομικό πλαίσιο για τα μέσα ενημέρωσης. Η θέση μας είναι ξεκάθαρη, ανέφερε. «Οι κυβερνήσεις πρέπει να περιοριστούν στο να παρέχουν ένα ρυθμιστικό και θεσμικό πλαίσιο που μπορεί να δημιουργηθεί μόνο ως αποτέλεσμα μιας ενδελεχούς διαδικασίας διαβούλευσης με τους δημοσιογράφους, τους εργαζόμενους στα μέσα ενημέρωσης και τις συνδικαλιστικές οργανώσεις», υπέδειξε.
Ανέφερε ακόμη πως και τα μέσα ενημέρωσης πρέπει να δημιουργήσουν και να υιοθετήσουν μια νέα κουλτούρα αυτό-ρύθμισης και ενίσχυσης των επαγγελματικών στάνταρτ. Τόνισε την ανάγκη για ένα νέο τρόπο σκέψης κριτικής ανεξαρτησίας, για το πώς ασκείται διερευνητική δημοσιογραφία και να υπάρχει η καλύτερη συμβολή στο δημοκρατικό πολιτισμό.
Η Αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής είπε ακόμη πως ο δρόμος προς την ελευθερία και περισσότερη ανεξαρτησία των μέσων ενημέρωσης δεν θα είναι ομαλός και πως οι οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών έχουν ένα απόλυτα ουσιώδης ρόλο να παίξουν, κινητοποιώντας το κοινό προς στήριξη της ελευθερίας των μέσων ενημέρωσης, και παρέχοντας υποστήριξη, βοήθεια και εκπαίδευση στα μέσα ενημέρωσης, και βοηθώντας τα στο να φέρνουν τις αρχές προ των ευθυνών τους.
Τέλος επεσήμανε πως ούτε η Ευρώπη αποτελεί υπόδειγμα σε ό,τι αφορά στην ανεξαρτησία των μέσων ενημέρωσης, αναφέροντας παραδείγματα από τη Βρετανία, τη Βουλγαρία, την Ουγγαρία και τη Ρωσία.
Σε ομιλία του, την οποία διάβασε η Διευθύντρια του ΓΤΠ Ελεονώρα Γαβριηλίδη, ο Κυβερνητικός Εκπρόσωπος Στέφανος Στεφάνου, ανέφερε πως η σημασία του ρόλου των μέσων κοινωνικής δικτύωσης στις αραβικές εξεγέρσεις τυγχάνει διαφόρων ερμηνειών. Κάποιοι θεωρούν ότι ήταν βασικός πυλώνας των εξεγέρσεων ενώ κάποιοι άλλοι θεωρούν ότι ήταν απλά ένα εργαλείο. Ότι και να συμβαίνει ένα είναι το γεγονός ότι τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης απέδειξαν τη δύναμη που έχουν, είπε.
Σημείωσε πως μέσω αυτών γινόταν ο συντονισμός και οι συνεννοήσεις των εξεγερμένων και μέσω αυτών πάλι γινόταν γνωστό στη διεθνή κοινή γνώμη το τι γινόταν στις χώρες αυτές και έτσι να οργανώνονται κινητοποιήσεις συμπαράστασης και αλληλεγγύης σε τρίτες χώρες. Όταν ακόμα τα καθεστώτα απέκοπταν την πρόσβαση στο ιντερνέτ και την κινητή τηλεφωνία, οι εξεγερμένοι ελάμβαναν συμβουλές, από το εξωτερικό, για τη χρησιμοποίηση άλλων μέσων επικοινωνίας και έτσι τα καθεστώτα υποχρεώθηκαν να σταματήσουν την τακτική της αποκοπής, πρόσθεσε.
Είπε πως σε ό,τι αφορά στις εξεγέρσεις, η Τουρκία στην αρχή είτε στήριζε τα καθεστώτα είτε τηρούσε ουδέτερη στάση. Όταν όμως έβλεπε ότι η πλάστιγγα έγερνε προς την πλευρά των εξεγερμένων τότε εξέφραζε την αμέριστη υποστήριξη της προς αυτούς δεν παρέλειπε δε να προωθήσει και το δικό της μοντέλο διακυβέρνησης, κάτι που μικρής αποδοχής τυγχάνει, σημείωσε, και πρόσθεσε πως «στόχος της είναι η κατά έμμεσο τρόπο ανασύσταση της οθωμανικής αυτοκρατορίας και η δημιουργία τέτοιων εμπορικών πολιτικών και οικονομικών σχέσεων ώστε να είναι υποκατάστατο σε περίπτωση αποτυχίας να ενταχθεί στην Ευρωπαϊκή Ένωση».
Ο Εκπρόσωπος είπε εξάλλου πως σήμερα μετά τις αλλαγές που έγιναν, ο Τύπος, παραδοσιακός και νέας τεχνολογίας, πρέπει να συνεχίσει να προσφέρει βήμα για έκφραση ιδεών για προώθηση προβληματισμών, για εισηγήσεις και απόψεις των πολιτών. Υπογράμμισε πως θα πρέπει η διεθνής κοινότητα να συμβάλει ώστε σταδιακά να αρθούν οι ανησυχίες για την ασφάλεια των δημοσιογράφων, να υπάρξει πλήρης ελευθεροτυπία χωρίς μορφές λογοκρισίας ή αυτολογοκρισίας, και να τερματιστούν οι ομιλίες που σπέρνουν το μίσος.
Πρώτιστο καθήκον της διεθνούς κοινότητας είναι να σέβεται την κυριαρχία των κρατών και τη βούληση των λαών τους, ανέφερε.
Η Υπατη Εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Ένωσης για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας Κάθριν Αστον, σε μήνυμά της που διαβάστηκε στο σεμινάριο, αναφέρθηκε, μεταξύ άλλων, στη συνεργασία ΕΕ, Αφρικανικής Ενωσης, Οργανισμού Ισλαμικής Διάσκεψης και Αραβικής Ενωσης για ανοχή και ελευθερία στα μέσα ενημέρωσης, σημειώνοντας πως αυτή είναι σημαντικό τόσο για την Ευρώπη όσο και για το μουσουλμανικό κόσμο.
Είπε πως ο επαγγελματισμός των δημοσιογράφων, των αρθρογράφων, των ρεπόρτερ των καναλιών και των bloggers ήταν πολύ σημαντικός στην επιτυχία της Αραβικής Ανοιξης, προσθέτοντας πως ο κόσμος ξεσηκώθηκε για να διεκδικήσει τα δικαιώματα, την αξιοπρέπεια και τις ελευθερίες του γνωρίζοντας ότι τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης θα μετάφεραν το μήνυμά τους και θα τους επέτρεπαν να ξεφύγουν από την απομόνωσή τους, να διαδώσουν τις ιδέες τους και να καταδικάσουν την καταπίεση που αντιμετώπιζαν.
Ανέφερε πως είναι σημαντικό να υπάρξει προστασία της ελευθερίας όλων των μέσων ενημέρωσης για να βοηθηθούν οι επαγγελματίες να κάνουν τη δουλειά τους αμερόληπτα, αντικειμενικά και με ακρίβεια, χωρίς παρεμβάσεις, υπογραμμίζοντας πως οι κυβερνήσεις παντού έχουν ένα σημαντικό ρόλο να παίξουν για να το καταστήσουν αυτό πραγματικότητα.
Σε μαγνητοσκοπημένο της μήνυμα, που μεταδόθηκε κατά την έναρξη του σεμιναρίου, η Ολλανδή Ευρωβουλευτής Μαρίτε Σάκε αφού αναφέρθηκε στις περιπτώσεις χωρών όπου καταπατούνται τα δικαιώματα των μέσων ενημέρωσης και των λειτουργών τους, υπογράμμισε την ανάγκη για μεγιστοποίηση των προσπαθειών για προστασία της ελευθερίας του Τύπου διεθνώς καθώς και το ρόλο που η ΕΕ μπορεί να διαδραματίσει προς αυτή την κατεύθυνση.
Είπε ακόμη πως οι διμερείς συμφωνίες των ευρωπαϊκών χωρών με άλλες χώρες θα πρέπει να περιλαμβάνουν όρους που να αφορούν στην ανάγκη προστασίας της ελευθερίας των μέσων ενημέρωσης στις χώρες αυτές,
Ο επικεφαλής της Αντιπροσωπείας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Κύπρο Γιώργος Μαρκοπουλιώτης ανέφερε πως η ελευθερία των μέσων ενημέρωσης αποτελεί έναν από τους ακρογωνιαίους λίθους του Ευρωπαϊκού οικοδομήματος, υπογραμμίζοντας πως η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει εργαστεί άοκνα για να προωθήσει την παιδεία γύρω από τα μέσα ενημέρωσης στην Ευρώπη με στόχο την καλύτερη «κατανάλωση» των μέσων ενημέρωσης.
Είπε πως με στόχο να αντιμετωπίσει τις νέες προκλήσεις σε ότι αφορά στην ελευθερία των μέσων ενημέρωσης, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει αναλάβει διάφορες πρωτοβουλίες. Αναφέρθηκε στη σύσταση πέρσι μιας Επιτροπής Υψηλού Επιπέδου για την Ελευθερία και τον Πλουραλισμό των Μέσων Ενημέρωσης, η οποία θα συμβουλεύει και θα υποβάλλει εισηγήσεις που αφορούν στο σεβασμό, την προστασία, τη στήριξη και την προώθηση της ελευθερίας των μέσων ενημέρωσης και του πλουραλισμού στην Ευρώπη. Είπε πως η Επιτροπή αυτή αναμένεται να ετοιμάσει σχετική έκθεση πριν το τέλος αυτού του έτους.
Υπογράμμισε ακόμη τη μεγάλη σημασία που αποδίδει η Επιτροπή σε σχέση με την παιδεία γύρω από τα μέσα ενημέρωσης για να είναι ενεργοί οι πολίτες στη σημερινή κοινωνία της πληροφόρησης. Ανέφερε πως αυτή η παιδεία παρέχει στον κάθε πολίτη τις δεξιότητες να εμπλακεί ενεργά στις συζητήσεις και τη δυνατότητα στους πολίτες να δουν τους εαυτούς τους ως υπεύθυνα μέλη της κοινωνίας ικανά να συμβάλουν στην οικοδόμηση της δημοκρατίας.
Πηγή: ikypros.com